Hoe creëer je een succesvol team?

Briljante medewerkers vormen niet per definitie briljante teams. Wat maakt een groep mensen tot een team? Hoe creëer je een succesvol team? En wat maakt het werken in teams soms zo lastig? In deze blog gaan we in op de effectiviteit van teams en hoe je dit kan verbeteren.

Tegenwoordig is er veel belangstelling voor persoonlijke ontwikkeling en effectiviteit. We willen onszelf blijven ontwikkelen en het beste uit onszelf halen. Gelukkig wordt dit ook gestimuleerd door veel organisaties. Helemaal prima natuurlijk want uiteindelijk bestaat de organisatie uit medewerkers en hoe beter deze medewerkers zich ontwikkelen hoe beter het is voor de organisatie. Waar organisaties volgens mij veel laten liggen is de aandacht voor de ontwikkeling van hun teams. Briljante medewerkers vormen namelijk niet per definitie briljante teams zoals Belbin ooit met een onderzoek heeft aangetoond.  

Wat maakt een groep mensen tot een team?

Of een groep mensen het predicaat ‘team’ verdient hangt af van een aantal specifieke kenmerken. Zo heeft een team een gemeenschappelijk doel waarbij om het doel te halen de teamleden een onderlinge afhankelijkheid hebben. Een team heeft ook een gemeenschappelijke identiteit. Je kunt hierbij danken aan waarden en normen, gebruiken en rituelen. Teams binnen een groter geheel hebben ook nog een specifieke en afgebakende functie.

Wat maakt teamwork nu zo complex?

Er zijn vele redenen waarom het werken in en met teams zo complex is. Ik noem er een aantal:

• In een team met vier mensen kunnen 11 subgroepen ontstaan. In een team met acht mensen kunnen er 247 subgroepen ontstaan. Probeer dat maar eens allemaal te overzien!
• Teams zijn als een levend organisme met hun eigen persoonlijkheid en dus hun eigen grillen en (on) hebbelijkheden. Er ontstaan onbewust ongeschreven regels en/of belemmerende patronen (collectief onderbewustzijn).
• Naast een collectief onderbewustzijn is er ook een collectief bewustzijn. Dit zijn de aspecten waar men bewust mee bezig is zoals, missie, doelstellingen, rol- en taakverdeling, plannen, procedures etc. Dit bewuste aspect beïnvloedt en wordt beïnvloed door het onbewust deel. Dit fenomeen wordt ook wel de boven- en onderstroom binnen het team genoemd.
• Een team bestaat uit een aantal individuen waarbij elk individu zijn of haar eigen belangen, zorgen, kwaliteiten, vaardigheden en persoonlijkheid meebrengt. En van al die per definitie verschillende individuen wordt verwacht dat ze samenwerken.
• Zet mensen bij elkaar en je krijgt te maken met het sociale aspect. Een onzichtbaar fenomeen dat zich altijd voordoet; groepsdynamica. Groepsdynamica wil zeggen dat groepen mensen (in dit geval een team) een bepaalde en voorspelbare fasen in hun ontwikkeling doorlopen.
• Teamleden vervullen naast een vakinhoudelijke en hiërarchieke rol ook een teamrol. Deze laatste rol gaat over het gedrag van het teamlid en de specifieke - vaak onbewuste - bijdrage die hiermee wordt geleverd.

Wat beïnvloedt de effectiviteit van een team?

Er zijn boeken vol geschreven voor excellente teams en hoe je deze tot stand brengt. Ik noem er ook nu weer een aantal die ik op basis van mijn kennis en ervaring het belangrijkst vind:

• Draag zorg voor een heldere en duidelijke bovenstroom. Wat is onze missie en welke doelstellingen streven we na, hoe gaan we dat realiseren, wie doet wat en hoe en is waar verantwoordelijk voor. Een heldere en duidelijke en gedragen bovenstroom is een randvoorwaarde voor een goede onderstroom.
• De onderstroom bestaat uit vertrouwen, betrokkenheid, begrip en waardering voor de onderlinge individuele verschillen, commitment, het nemen van verantwoordelijkheid, resultaatgerichtheid etc. Naast een goed georganiseerde bovenstroom is hier de rol van de leidinggevende essentieel. De leider gidst het team door de verschillende fase in hun ontwikkeling door zijn leiderschapsstijl af te wisselen in taak- en/of relatiegericht, in directief of ondersteunend gedrag. De leider geeft feedback en helpt teamleden dit ook te geven naar elkaar. Hij faciliteert de dialoog tussen de teamleden, hij bemiddelt bij conflicten en leert het team om conflicten te hanteren. De leider stelt zich kwetsbaar op, is respectvol, open en eerlijk. Individuele bijdragen en prestaties van het team worden regelmatig erkend en gewaardeerd. De leider durft daarentegen ook impopulaire maatregelen te nemen indien nodig.
• Zorg dat je de juiste mensen aan boord hebt. Diversiteit binnen het team is hierbij belangrijk. Niet alleen qua vakinhoud maar ook qua teamrollen. Niemand is goed in alles.

Teamscan

Mocht je nu benieuwd zijn geworden hoe het staat met de effectiviteit van jouw team dan kun je de Teamscan van Impact gebruiken om deze te meten. De teamscan meet de effectiviteit van het team op 10 relevante aspecten. Je kunt de teamscan zelf invullen en dat ook laten doen door de overige teamleden. Per aspect krijg je een rood, oranje of groene uitkomst. Rood wil zeggen dat het team op dit aspect een onvoldoende scoort. Oranje geeft aan dat het voldoende is en dat er ruimte is voor verbetering. Scoor je groen dan is dat aspect goed.

Wil jij ook leren hoe je de effectiviteit van jouw team kunt vergroten? Volg dan eens de training leidinggeven aan teams. Een andere leerzame en ook leuke manier is om eens met je hele team de teameffectiviteitstraining te volgen. Haal meer uit je team met meer plezier!